Türkiye'de yetiştirilenler
BÖLGELER ÜZÜM ÇEŞİDİ
Marmara Trakya Pinot Noir
Adakarası
Papazkarası
Semillion 
Kuntra
Gamay
Karalahana
Cinsault
Ege Bölgesi Carignane
Çal Karası
Merlot
Cabernet Sauvignon
Alicante Bouschet 
Karadeniz Bölgesi Öküzgözü
Boğazkere
İç Anadolu Bölgesi Kalecik Karası
Papazkarası
Dimrit
Akdeniz Bölgesi Sergi Karası
Burdur Dimriti
Doğu Anadolu Bölgesi Öküzgözü
Boğazkere
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Horoz Karası
Öküzgözü
Boğazkere
Sergi Karası 

Papazkarası
Kırklarelinde yetişen çok kaliteli bir şaraplık üzümdür. Aynı zamanda iyi bir sofralık üzümdür. Taneleri iri ve yuvarlak, rengi mavi-siyah, kabuğu kalındır. Şarabının alkol miktarı % 11-13 ve asit miktarı litrede 5-7 gramdır.

Öküzgözü
Elazığ'da yetişir. Çok iyi kalite şaraplık üzümdür. Tekel'in Elazığ'daki fabrikasında Boğazkere üzümleriyle karıştırılarak, Buzbağ şarabının üretiminde kullanılır. Taneleri iri ve yuvarlak, koyu siyah renklidir. Kabukları orta kalınlıkta olup bol şıralıdır. Aynı zamanda iyi bir sofralık üzümdür. Şarabının rengi güzel kırmızı menekşedir. Tadı dolgun ve aromalıdır. Alkol miktarı, % 12.5 - 13.5, asit miktarı ise litrede 5 gramdır.

Boğazkere
Elazığ'da yetişir. Taneleri orta büyüklükte yuvarlak ve kalın kabukludur. Tek başına işlendiğinde elde olunan şarap çok buruk, kaba ve ağır olur. Bu nedenle Öküzgözü üzümü ile birlikte işlenir.

Kalecik Karası
Ankara'nın Kalecik ilçesinde yetişir. Çok iyi kırmızı şaraplık olan bu üzümün günümüzde Trakya'da yayılmasına çalışılmaktadır. Taneleri yuvarlak, siyah mavi renkte ve kalın kabukludur. Şarabı koyu kırmızı renkli, dolgun ve aromalıdır. Alkol miktarı %12 - 14,  asit miktarı ise litrede 4-7 gramdır.

Horoz Karası
Kilis yöresinde yetişir. Taneleri koyu renkli ve tanence zengindir. Şarabı % 13 - 16 alkol ve litrede 6-8 gram asit içerir.

Ada Karası
Marmara'da Avşa adasında yetişir. Taneleri, iri kalın kabuklu ve serttir. Şarabının alkol miktarı ortalama % 12, asit miktarı ise litrede 6-7 gramdır.

Çal Karası
Denizli'nin Çal kazası çevresinde yetişir. Çok iyi kalite şaraplık üzümdür. Şarabının alkol miktarı % 12 - 13, asit miktarı ise litrede 57 gramdır.

Kaynak: Alkollü İçkiler Teknolojisi, Prof. Dr. Oğuz Kılıç


 

Türkiye'de yetiştirilenler
BÖLGELER ÜZÜM ÇEŞİDİ
Marmara Trakya Clairette 
Chardonnay 
Riesling 
Semillion 
Beylerce 
Yapıncak 
Vasilaki
Ege Bölgesi Semillion 
Bornova Misketi
Karadeniz Bölgesi Narince
İç Anadolu Bölgesi Emir 
Hasandede
Akdeniz Bölgesi Kabarcık 
Dökülgen
Doğu Anadolu Bölgesi Narince 
Kabarcık
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Dökülgen 
Kabarcık 
Rumi

Hasandede
Ankara ilinin Keskin.Hasandede çevresinde bağların çoğunluğunu bu üzüm oluşturur. Taneleri yuvarlak, orta irilikte, bol şıralı ve ince kabukludur. Bu üzümden elde olunan şaraplar % 11-13 alkol ve litrede 4-7 g asit içerir. Şarabının rengi sarı veya sarı-yeşildir. Tadı dolgun ve hafif bukelidir.

Narince
Tokat'ta yetişen bu üzüm dömisek (yarı sek) şaraplar için uygundur. Sek şarapları % 12-13 alkol ve litrede 5 g asit içerir. Şarabının rengi güzel sarı, tadı dolgun ve bukelidir.

Misket
İzmir'de yetişen bu üzümün taneleri orta büyüklükte ve yuvarlaktır. Olgun üzümlerin rengi kırmızıya çalar. Şırası fazla değildir. Misket üzümü karakteristik misket tat ve kokusuna sahiptir. Sek ve tatlı misket şarabı (Mistel) yapılır. Bu tatlı şaraplar koyu sarı veya esmer sarı renklidir. tatlı misket şaraplarında kuvvetli misket aroması bulunur. Üretim şekli nedeniyle içerdiği alkol tamamen katılan alkolden oluşur. Fermantasyon olmadığından üzümdeki % 17-22 şeker olduğu gibi şaraba geçer.  Bu şarapların alkol miktarı % 16, asit miktarı litrede 3 g civarındadır.

Emir
Nevşehir, Niğde ve Ürgüp çevresinde yetişen bu üzümün taneleri yeşil-kehribar renkli, sivri yapıda ve kabuğu orta derecede kalındır. Şarabı aromalı olup % 11-13 alkol ve litrede 4-5.5 g asit içerir.

Dökülgen
Gaziantep, Kilis ve Kahramanmaraş çevrelerinde yetişir. Taneleri orta büyüklükte, kabuğu orta kalın ve dumanli görünüştedir. Şarabı % 14 alkol ve litrede 5 g asit içerir. İyi bir konyaklık şarap olup, vermut temel şarabı olarak da uygundur.

Kaynak: Alkollü İçkiler Teknolojisi, Prof. Dr. Oğuz Kılıç

ÜZÜMLER

Şarabı anlamak için en temel başlangıç noktalarından biri, onun hammaddesi olan üzümü tanımaktır. Dünya üzerinde binlerce farklı şaraplık üzümün varlığı, bu içkinin çeşitliliğini ve zenginliğini belirleyen önemli bir unsurdur şüphesiz. Her ne kadar, bu çeşitlilikte, iklimin, toprak koşullarının, bağcılıkta kullanılan yöntemlerin ve şarap üretim metodunun rolü büyük olsa da, üzüm çeşidi, şarabın karakterini, aromalarını, ömrünü, rengini ve bunun gibi pek çok özelliği belirler.Örneğin bizim "Misket" olarak adlandırdığımız "Muscat", buram buram üzüm kokan ve bu nedenle de bir kere içildiğinde asla unutulmayacak bir şaraptır. bag.gif (57040 bytes)
Şüphesiz, tüm şaraplar tek bir üzüm çeşidinden yapılmazlar, yani varietal ya da monosepaj değillerdir. Bu nedenle, birkaç üzüm çeşidinin harmanlanması ile elde edilen kupaj şarapların, aromalarına, renklerine göre ayırdedilmeleri bir parça daha güçtür. Üzümlerin kupaj oluşturmak üzere bir araya gelmeleri de rastlantısal değildir elbette. Bunda belirleyici olan da yine onların taşıdıkları farklı özellikleridir.
Yukarıda sözünü ettiğim üzüm-şarap ilişkisini pratikte kurmak için en uygun şaraplar, üzerlerinde yapıldıkları üzüm çeşitleri yazılı olanlardır. Yeni Dünya olarak adlandırdığımız, Amerika, Avustralya, Güney Afrika, Şili gibi ülkelerin şarapları genellikle üretildikleri üzüm çeşitlerinin adlarını taşırlar. Üzerinde "Chardonnay" yazan bir şarap büyük oranda Chardonnay üzümünden yapılmıştır. ("Büyük oranda", diyorum, çünkü, bu şarapların içine, etikette adı geçmeyen bir üzüm çeşidinin, kanunlarla belirlenen oranı aşmamak kaydıyla eklenmiş olması da mümkündür.)
Eski Dünya şarapları ise çoğunlukla, çok daha gizemli bir şekilde, içerdikleri üzüm çeşitleriyle ilgili hiçbir bilgi vermezler. Örneğin bir Fransız şarabının etiketinde, o şarapla ilgili her türlü çok detaylı bilgi yer alırken, üretildiği üzüm çeşidinin adı yer almaz.

Ülkemizde bugün genel olarak bağlar şarap üreticilerine ait değildir. Bağcılar kendi bildikleri yöntemlerle üzümü yetiştirip satarlar. Kilo hesabıyla sattıkları için de en büyük amaçları verimi arttırmaktır. Ancak verimin iyi olması, kaliteyi de beraberinde getirmez. Hatta, şaraplık üzümde verimin fazla artması makbul değildir. Bu nedenle, dünyanın pekçok ülkesinde, şarap üreticileri aynı zamanda bağ sahibidir de. Son dönemde ülkemizdeki şarap firmalarının kendi bağlarını kurmaya başlamalarını, kaliteyi kontrol etme isteklerinin bir sonucu olarak görmek gerekir. uzum.jpg (8533 bytes)
Şaraplık üzümlerin işlenmek için binlerce kilometre yol katetmesine dünyanın öyle her köşesinde rastlayamazsınız. Üzüm toplanmasının hemen ardından hızla şarap üretim tesisine gider. Bizde ise, kimi zaman Güneydoğu Anadolu'dan alınan Öküzgözü üzümü Trakya'daki üretim tesislerine ulaşıncaya kadar kamyon kasasında fermente olmaya başlar bile.
ABDde, bir şarabın etiketinde hangi üzüm çeşidinden yapıldığı yazılı ise, o şarabın en az %75 oranında bu üzümü içermesi gerekir. Ülkemizde buna benzer kısıtlamalar yoktur. Bir üreticinin şarap etiketine makbul bir üzüm çeşidinin adını yazması, ancak bu üzümü çok az oranda kullanıp şarabını başka bir üzümden üretmesi mümkündür. Bu tamamen üreticinin vicdanına ve yaptığı işe olan saygısına, ciddiyetine bırakılmıştır.
Tüm bu olumsuzluklara rağmen, ülkemizde şarap üretimi ve şarapçılıkta kullanılan üzümlerimizin iyileştirilmesi, onların daha iyi tanıtılması yönünde olumlu adımlar atılmaktadır. Bundan birkaç yıl öncesine kadar şarap etiketlerinde üzümün adı bile geçmez, "Trakya Bölgesi üzümlerinden üretilmiştir", "Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi üzümlerinden üretilmiştir" gibi ibareler yer alırdı. Günümüzdeyse şarap üretiminde kullanılan yerli ve yabancı sepajların adları etiketlerde adeta gururla vurgulanıyor.

Türkiye'de yetişen kaliteli şaraplık üzümler
KALECIK KARASI
Ankara'nın Kalecik ilçesinde ve Kırıkkale dolaylarında yetişir. Çok iyi kırmızı şaraplık olan bu üzümün günümüzde Trakya'da yayılmasına çalışılmaktadır. Taneleri yuvarlak, siyah mavi renkte ve kalın kabukludur. Bu şarap koyu kırmızı renkli, dolgun, dengeli olup kırmızı meyve aromaları içermektedir. Alkol miktarı %12 - 14, asit miktarı ise litrede 4-7 gramdır.
uzum2.jpg (8899 bytes)ÖKÜZGÖZÜ
Elazığ, Gaziantep ve Malatya'da yetişir. Çok iyi kalite şaraplık üzümdür. Taneleri iri ve yuvarlak, koyu siyah renklidir. Kabukları orta kalınlıkta olup bol şıralıdır. Aynı zamanda iyi bir sofralık üzümdür. Şarabının rengi güzel kırmızı menekşedir. Tadı dolgun, meyve ve çiçek aromalıdır. İçimi yumuşak ve kolaydır. Alkol miktarı, % 12.5 - 13.5, asit miktarı ise litrede 5 gramdır.
BOĞAZKERE
Diyarbakır, Elazığ Gaziantep ve Malatya'da yetişir. Taneleri orta büyüklükte yuvarlak ve kalın kabukludur. Taneni oldukça yüksek olsa da asiditesinin düşüklüğü nedeniyle Öküzgözü üzümleriyle karıştırılarak şarabın üretiminde kullanılır. Buruk, gövdeli, yoğun, zengin aromalı olup yıllandırmaya müsaittir.
ADAKARASI
Marmara'da Avşa adasında yetişir. Taneleri, iri kalın kabuklu ve serttir. İçimi yumuşak olup yıllandırmaya müsaittir. Şarabının alkol miktarı ortalama % 12, asit miktarı ise litrede 6-7 gramdır.
CABERNET SAUVIGNON
Şaraplık üzümlerden en popüler olan cabernet sauvignon koyu renk ve kalın kabukludur. Fransa'nın Bordeaux bölgesi kökenlidir. Bu şarap yoğun aromalı ve gövdelidir.Taneni yüksek ve yıllandırmaya müsaittir. Çevre koşullarına kolay uyum sağlayabildiği için Fransa'nın Bordeaux bölgesinden tüm dünyaya yayılmıştır.Türkiye'de ise Marmara ve Ege bölgelerinde yetiştirilmektedir.
CARİGNAN
Fransa'nın güney bölgelerinde çok miktarda üretilen carignan Akdeniz ikliminde daha iyi sonuç verir. Genellikle asitli, tanenli ve acımsıdır. İçinde ahududu, kuru erik aromaları bulundurur. Türkiye'de İzmir civarında yetiştirilmektedir.
MERLOT
Merlot cinsi üzümden cabernet sauvignon'a kıyasla daha az tanenli, daha yumuşak, daha meyvemsi ve daha erken olgunlaşan şaraplar üretilir. Fransa'nın Bordeaux bölgesi kökenlidir. Aroması cabernet sauvignon ile benzerlik göstermekle birlikte erik, nane ve gül kokuları ağır basabilir. Cabernet sauvignon'u yumuşatmak için kupaj olarak kullanılır. Türkiye'de Ege bölgesinde yetiştirilmektedir.
NARİNCE
Tokat'ta yetişen bu üzüm sek ve dömisek (yarı sek) şaraplar için uygun olup yerli üzümlerden beyaz şarapta en iyi sonuç verenlerden biridir. Sek şarapları % 12-13 alkol ve litrede 5 g. asit içerir. Şarabının rengi yeşilimsi sarı, tadı dolgun ve bukelidir. İnce meyva aromaları içerir.
siseler.jpg (4911 bytes)
EMİR
Nevşehir, Niğde ve Kırşehir çevresinde yetişen bu üzümün taneleri yeşil-kehribar renkli, sivri yapıda ve kabuğu orta derecede kalındır. Şarabı aromalı olup % 11-13 alkol ve litrede 4.5-5 g. asit içerir. İçimi kolay ve serinletici olup sek şarap yapımında kullanılır.
Misket : Muscat ailesinin bir üyesi, diğer adıyla Muscat de Frontignan'dır. Buram buram üzüm kokan, portakal, gül, bergamut ve kuş üzümü aromaları içeren şaraplar verir. Sekten tatlı şaraba kadar çeşitli şarapların yapımında kullanılır. Genellikle Ege Bölgesi'nde yetişir.

Türkiye'de hem yerel çeşitlerimize sahip çıkıp dünya şarapçılığına her geçen gün daha rafine ürünler sunmalıyız, hem de dünya şarapseverlerinin damağında ve kalbinde taht kuran şarapların kaliteli birer "Türkiye versiyonunu" üretmeliyiz. Unutulmamalıdır ki, her üzüm her coğrafyada farklı sonuçlar verir ve bu da müthiş bir çeşitlilik demektir.
 

 

mankir@hotmail.com

        134006417

Website Tasarımor Lavaraci

 

 

Ana Sayfa